ระบบไฮดรอลิค (Hydraulic) คืออะไร มีการทำงานอย่างไร

ระบบไฮดรอลิค (Hydraulic) คืออะไร มีการทำงานอย่างไร

ระบบไฮดรอลิค (Hydraulic) เป็นระบบที่มีการส่งถ่ายพลังงานของของไหลที่เป็นตัวขับเคลื่อนในการทำงานในรูปของอัตราการไหลและความดันเปลี่ยนเป็นพลังงานกล โดยผ่านตัวกระทำ เช่น กระบอกสูบ มอเตอร์ไฮดรอลิค ในอุตสาหกรรมและงานก่อสร้างต่างๆ นิยมใช้ น้ำมันไฮดรอลิค (Hydraulic Oil) เป็นตัวกลางในการส่งถ่ายพลังงาน เพราะว่าน้ำมันไฮดรอลิคมีคุณสมบัติที่สำคัญ คือ ไม่สามารถยุบตัวได้ทำให้การส่งถ่ายพลังงานมีประสิทธิภาพ

ระบบไฮดรอลิค เบื้องต้น ประกอบไปด้วย 3 ส่วน ดังนี้

แหล่งจ่ายพลังงานทำหน้าที่ส่งถ่ายพลังงานน้ำมันเข้าสู่ระบบ โดยมีมอเตอร์ไฟฟ้า หรือเครื่องยนต์เป็นตัวขับ (Drive) ปั๊มไฮดรอลิคให้หมุน เพื่อที่จะดูดน้ำมันจากถังพักเข้ามาในตัวเสื้อของปั๊ม แล้วส่งออกไปสู่ระบบไฮดรอลิค ซึ่งจะประกอบไปด้วยอุปกรณ์ต่างๆ ดังนี้

  • ปั๊มไฮดรอลิค (Hydraulic pump)
  • มอเตอร์ไฟฟ้า หรือ เครื่องยนต์ขับ (Electric motor or driving engine)
  • ถังพักน้ำมัน (Oil Tank)
  • ไส้กรองน้ำมัน (Oil filter)
  • ที่ดูระดับน้ำมัน (Oil level)
  • ฝาเติมน้ำมัน และระบบระบายอากาศ (Fuel filler lid and ventilation system)

ระบบควบคุมการทำงาน

  • ควบคุมทิศทางการไหลของน้ำมันไฮดรอลิค ทำให้กระบอกเคลื่อนที่ เข้า-ออก ได้ เช่น โซลินอยด์วาล์ว เป็นต้น
  • ควบคุมความดันของน้ำมันไฮดรอลิคในระบบ เพื่อจำกัดความดันให้เป็นไปตามต้องในการใช้งานต่างๆ อุปกรณ์ที่ใช้ควบคุมความดัน ได้แก่
    • วาล์วลดความดัน
    • วาล์วควบคุมลำดับการทำงาน
    • วาล์วลัดวงจร
  • ควบคุมปริมาณการไหล เพื่อควบคุมปริมาณการไหลของน้ำมันไฮดรอลิคให้เหมาะสม ทำให้สามารถควบคุมความเร็วของอุปกรณ์ทำงานได้ชึ่งมีอยู่ 2 ซนิด คือ
    • ชนิดปรับช่องทางออก
    • ชนิดเปิดออกช่องทางผ่าน

อุปกรณ์ทำงาน

ทำหน้าที่เปลี่ยนแปลงพลังงานจากพลังงานไฮดรอลิคเป็นพลังงานกล เพื่อกระทำต่อภาวะโหลด ส่วนใหญ่อุปกรณ์ทำงานจะมีสองประเภทใหญ่ ๆ คือ

  • กระบอกสูบ จะส่งถ่ายพลังงานในแนวเชิงเส้น
  • มอเตอร์ไฮดรอลิค จะส่งถ่ายพลังงานในแนวรัศมี

จะเห็นได้ว่าในปัจจุบันนี้ระบบไฮดรอลิคเป็นระบบที่ใช้งานกันอยู่อย่างกว้างขวาง และสิ่งที่ต้องการนำไปใช้ ก็คือ งาน หรือแรง ที่เกิดจากระบบไฮดรอลิค เช่น การเอาแรงจากกระบอกไฮดรอลิคไปกด อัด หรือตัดชิ้นงานและการขับ ดังนั้นหากท่านมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับส่วนประกอบของระบบไฮดรอลิคก็ทำให้สามารถเข้าใจการทำงานของระบบไฮดรอลิคได้ และใช้งานจากระบบไฮดรอลิคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สายไฮดรอลิค (Hydraulic Hose)

ใช้สำหรับการส่งของเหลวไปยังอุปกรณ์ระบบไฮดรอลิกที่ขับเคลื่อนด้วยความดัน เช่น เครื่องจักรกล, รถยนต์, เครื่องฉีดน้ำ, ปั้มน้ำ และอีกมากมาย

น้ำมันไฮดรอลิค

น้ำมันไฮดรอลิค ระบบไฮดรอลิค คือ การใช้ของเหลวภายใต้แรงดันสูงๆ เพื่อส่งถ่ายกำลังจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งและในเวลาเดียวกันก็จะให้แรงเป็นเท่าทวีคูณด้วย ใช้กันแพร่หลายทั้งในอุตสาหกรรมและยานยนต์

ปั้มไฮดรอลิค

มีหน้าที่เก็บน้ำมัน แล้วแปลงพลังงานจาก พลังงานของเหลว เป็น พลังงานกล

วาล์วไฮดรอลิค คืออะไร

เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ควบคุมทิศทางของน้ำมัน เพื่อนำไปควบคุม Actuator เช่น กระบอกสูบ หรือ มอเตอร์ไฮดรอลิกให้หยุดหรือเคลื่อนที่ไปในทิศทางที่ต้องการ
โดยวาล์วควบคุมทิศทางสามารถแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะตามการควบคุม วาล์วควบคุมทิศทางชนิดใช้ไฟฟ้าควบคุม (Solenoid control valves), วาล์วควบคุมทิศทางแบบทางกล (Manual operate valves)

Solenoid control valves
โซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve) คือ อุปกรณ์ประเภทวาล์วที่ทำงานด้วยไฟฟ้า โดยมีทั้งหลากหลายรูปแบบ เช่น 2/2, 3/2, 4/2, 5/2 และ 5/3 โดยโซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve) จะถูกใช้เพื่อการควบคุมการเปิด-ปิดของเหลวและก๊าซ ส่วนวาล์วชนิด 3/2, 4/2, 5/2 และ 5/3 จะใช้กับระบบนิวเมติกและไฮดรอลิคเป็นส่วนใหญ่

Manual operate valves
วาล์วไฮดรอลิกควบคุมทิศทางแบบมือโยกใช้ควบคุมทิศทางการไหลของน้ำมัน ให้ไหลไปในทิศทางที่ต้องการ โดยใช้การโยกมือโยกเพื่อเปลี่ยนตำแหน่งของก้านวาล์วเพื่อกำหนกทิศทางการไหลของน้ำมันไฮดรอลิก โดยวาล์วไฮดรอลิกควบคุมทิศทางแบบมือโยกจะมีทั้งแบบล๊อคตำแหน่ง (Ball locking) และ แบบดันกลับด้วยสปริง (Spring return) โดนวาล์วลักษณะนี้มักจะพบในระบบที่เคลื่อนที่ เช่น ในรถ หรือเรือ เนื่องจากมีโครงสร้างไม่ซับซ้อน และสะดวกในการควบคุมการทำงาน

วาล์วควบคุมอัตราการไหล (Flow Control Valves)
วาล์วไฮดรอลิกควบคุมอัตราการไหล จะใช้ควบคุมความเร็วของลูกสูบโดยการปรับเปลี่ยนขนาดของช่องทางของวาล์วที่ให้น้ำมันไหลผ่าน เพื่อควบคุมอัตราการไหลของน้ำมันไฮดรอลิกให้มีแรงดันที่เหมาะสมกับระบบ วาล์วปรับอัตราการไหลทางเดียว (One way flow control valve)

โซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve)

ใช้โซลินอยด์วาล์ว (Solenoid Valve) คือ อุปกรณ์ประเภทวาล์วใช้ควบคุมทิศทางที่ทำงานด้วยไฟฟ้า

วาล์วควบคุมทิศทางแบบทางกล (Manual operate valves)

วาล์วไฮดรอลิกควบคุมทิศทางแบบมือโยกใช้ควบคุมทิศทางการไหลของน้ำมัน ให้ไหลไปในทิศทางที่ต้องการ โดยใช้การโยกมือโยก

วาล์วควบคุมอัตราการไหล (Flow Control Valves)

วาล์วไฮดรอลิกควบคุมทิศทางแบบมือโยกใช้ควบคุมทิศทางการไหลของน้ำมัน ให้ไหลไปในทิศทางที่ต้องการ โดยใช้การโยกมือโยก